We wtorek, 26 kwietnia 2016 r. w Galerii Malarstwa Polskiego XVII-XIX w. na Zamku Lubelskim, odbyła się uroczystość wręczenia nagród w ramach 17. edycji Wojewódzkiego Otwartego Konkursu o „Laur Konserwatorski”, organizowanego przez Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Konkurs odbywa się pod patronatem Generalnego Konserwatora Zabytków, Wojewody Lubelskiego i Marszałka Województwa Lubelskiego.

Wśród uhonorowanych Laurem Konserwatorskim 2016 znalazła się Parafia p.w. św. Stanisława BM w Czemiernikach – za remont, ze szczególnym uwzględnieniem sztukaterii sklepienia świątyni.

Celem konkursu jest wyłonienie wyróżniających się realizacji konserwatorskich cechujących się wysoką jakością, prawidłowością działań przy zabytku, szczególną dbałością o kompleksowe przywrócenie mu świetności i utrwalenie wartości oraz znaczenia, a także promocja dobrych wzorów realizacji prac przy zabytku, adaptacji i dbałości o jego właściwe utrzymanie i zagospodarowanie oraz uhonorowanie i wyróżnienie wzorowych inwestorów-gospodarzy zabytków i wykonawców prac.

Inne źródła:

Archidiecezja lubelska

Gość Niedzielny - Edycja lubelska

Urząd Wojewódzki

Panorama Lubelska

Radio Lublin

Gazeta Wyborcza

Lubelskie24

Czemierniki, kościół p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika (początek XVII w.):

Prezbiterium - prace konserwatorskie sztukaterii sklepienia i roboty remontowo-renowacyjne ścian.

Projekt dofinansowany przez MINISTERSTWO KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO w ramach Programu DZIEDZICTWO KULTUROWE 2015

Cele projektu:

Celem zadania było zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego kościoła p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czemiernikach poprzez konserwację i rewaloryzację prezbiterium w tym prace konserwatorskie sztukaterii sklepienia i roboty remontowo-renowacyjne ścian oraz jego udostępnianie na cele publiczne. Wykonane prace konserwatorskie i remontowo-renowacyjne pozwoliły na ocalenia unikatowych sztukaterii oraz zahamowanie ich degradacji. Zabezpieczone zostały przed odpadnięciem najwybitniejsze, pochodzące z początku XVII w., sztukaterie wykonane przez znamienitego sztukatora Jana Wolfa. Znacząco podwyższona została wartość zabytku dla turystów. Realizacja zadania uchroniła przed degradacją ale także uczytelniła i uwypukliła historyczny charakter zabytku, poprawiając jednocześnie jego estetykę, co wpływa na upowszechnienie dziedzictwa kulturowego i podtrzymanie funkcji publicznej. Zrealizowane prace pozwalają na zachowanie dla przyszłych pokoleń świadectwa działalności artystycznej Jana Wolfa, który nie pozostawił żadnych przekazów archiwalnych. Zadanie kontynuowało rozpoczęte w ostatnich dwóch latach prace prowadzone w obrębie prezbiterium, polegające na konserwacji i renowacji ołtarza głównego. W efekcie kompleksowych prac nastąpiło scalenie wartości artystycznych i estetycznych wyjątkowego wnętrza zabytku renesansu lubelskiego.

Opis wykonania zadania:

Zadanie składało się z dwóch etapów: prac konserwatorskich sztukaterii sklepienia prezbiterium oraz robót remontowo-renowacyjnych ścian prezbiterium.

Obydwa etapy zostały zrealizowane równolegle. Prace konserwatorskie sztukaterii objęły swym zakresem: oczyszczenie sztukaterii z brudu i kurzu a także wtórnych warstw przemalowań, zespolenie oraz konsolidację sztukaterii, lokalną rekonstrukcję oraz odtworzenie form i brakujących elementów sztukaterii, opracowanie estetyczne (fakturalne), scalenie kolorystyczne oraz rekonstrukcję warstw barwnych i zabezpieczenie powierzchni (prace związane z rekonstrukcjami elementów sztukaterii nie przekroczyły 30% oryginalnej substancji). Prace remontowo-renowacyjne ścian objęły swym zakresem: oczyszczenie powierzchni z brudu i kurzu, usunięcie lamperii i innych wtórnych warstw barwnych, opracowanie estetyczne oraz wzmocnienie i gruntowanie powierzchni, położenie powłok malarskich spełniających parametry konserwatorskie i zabezpieczenie powierzchni. Zakres prac został zaakceptowany przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i odebrany protokołem. Prace konserwatorskie i renowacyjne wykonała firma, która posiada doświadczenie przy prowadzeniu tego typu prac na obiektach zabytkowych. Częścią prac konserwatorskich były badania techniczne i technologiczne. Całość prac i badań została zarchiwizowana i opisana tekstowo i fotograficznie w dokumentacji konserwatorskiej. rezultaty zostały osiągnięte.

Wcześniej przeprowadzone remonty i prace konserwatorskie:

Kościół: w 1612 roku została ukończona budowa Kościoła p.w. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czemiernikach;

Sztukaterie: w 1614 roku zostały ukończone sztukaterie sklepienia prezbiterium.

Przebudowy:

Kościół - 1711r. – odbudowa dachu zniszczonego w trakcie pożaru, 1813r. odbudowa dachu i wież zniszczonych w trakcie pożaru;

Sztukaterie prezbiterium: pożary z 1711r. i 1813r. pomimo licznych zniszczeń nie zdołały uszkodzić sztukaterii sklepienia w prezbiterium dlatego stanowią one oryginalne nie poddawane przebudowom zdobienia. Jednak w trakcie prowadzonych na przełomie wieków prac remontowo-malarskich sztukaterie zostały zalane grubymi warstwami farby.

Obecny stan zachowania:

Kościół wymaga remontów elementów zewnętrznych (elewacje, detale architektoniczne) oraz wnętrza. Parafia sukcesywnie na miarę swoich możliwości finansowych oraz pozyskanych dotacji WUOZ Lublin (2003r., 2009r., 2010r., 2011r., 2012r.), MKDiN (2007r., 2009r.), Urząd Marszałkowski Lublin (2009r., 2011r.), prowadzi prace remontowo-konserwatorskie dotyczące budynku kościoła oraz

jego wystroju.

Sztukaterie mimo iż ocalały w pożarach na przestrzeni wieków uległy częściowej degradacji pozostawiając ubytki w dekoracji, a prowadzone w poprzednich stuleciach prace remontowo-malarskie spowodowały ukrycie pierwotnych form przestrzennych. Zły stan zachowania sztukaterii potęgował szybko postępującą destrukcję.

Detal przed konserwacją	Detal przed konserwacją
Kapitel przed konserwacją	Kapitel po konserwacji
Orzeł z okresu Wazów przed konserwacją	Orzeł z okresu Wazów po konserwacji
Herb Maryjny przed konserwacją	Herb maryjny po konserwacji

Gmerk Jana Wolfa - sztukatora i dekoratora